Depressiya, psixologik bir holatdir, hammom aspektda shubhalantiradigan qarama-qarshilik hissi bilan birga keladi. Depressiya, insonning ko’pgina hayot xulqi, faoliyati va o’z-o’zini keng tarqatishga ta’sir qiladi. Bu psixologik xola, jismoniy darajada ham ta’sirchanlik qiladi, va shu sabablarga ko’ra doriy va nazariy aspektlarda katta e’tibor talab etadi.
Depressiya ko’plab belgilarga ega bo’lishi mumkin. Ko’p kishi depressiyani uzoq vaqt davom etuvchi yoki qisqa dam olishi mumkin. Depressiya, talabalarning o’qish jarayonining yuqori bosqichida yoki ishlarni bajarish jarayonidagi kuchli tartibsizlik yuzasidan yuz beradi.
Bu shubha qiliash, yo’llarga chiqishdan yo foydalanishga yo’tal bo’lish, nutqiy moslohlarda ta’rif bo’lish, ta’tilga chiqish, negativ fikrlarga yo tayanch tuyulish, qo’liga zavq oshirish, globus hissi, ong’irashning paydo bo’lishi va energiya darajasi kamayishi depressiya belgilari bo’lishi mumkin.
Nima depression?
Depressionning ta’tili va sifati har bir odam uchun o’zgartarib keladi va shunchalik murakkabkiroqdir, shunda sog’lig’ingizga, ishga, oilangiz va do’stlaringiz bilan muloqot qilishga ta’sir qiladi. U haqidagi fikrlashning chet tilida bu qiyin holatga tushmagan har bir odam uchun yanada qiyinlashib ketadigan bir «yo’qolganlik» bo’lib hisoblanadi.
Depressionning belgilari alloh, nofiq o’qituvchilar yoki ustozlar tomonidan dori tibbiyotda quyidagicha belgilarda to’g’risidir:
| 1. | O’ylagan ideyalarning qisqarishi. |
| 2. | Aniq hayot dalolatlarining chalg’itishish yo’li. |
| 3. | Tinchlik, qondirish, soyamiz qoladi. |
| 4. | Energyasining kechiki |
| 5. | Chuqur bo’lmagan uxlash, |
| 6. | Chouqur oshiq uxlash, |
| 7. | Ishqibozlik hissiyatlarining bo’lishi |
| 8. | Ijtimoiy munosabatlarda majbur bo’lish haqida o’tkazish, |
| 9. | Xatti-harakatlarni yo’qotish, |
| 10. | Iqtisodiyot tushunchasining yo’qolishi. |
Depressionning belgilari va sifati kishiden kishiga o’xshashlik ko’rsatadi va har bir kishi xususida alohida belgilar, holatlarga ega bo’lishi mumkin. Agar sizga yoki yaqingizga depressiya belgilari tushayotgan bo’lsa, urolog, psixiatr yoki sog’liqni saqlash mutaxassisiga murojaat qiling.
Qanday depressiya belgilari?
Depressiya yuqori darajada depresiv holat, yani bu anida yomonga ochilib bo’lmagan o’zg’a kasallik. Depressiya belgilari fizio-psixologik, iqtisodiy va ijtimoiy tahlukalar, ayniqsa depresiya o’rtasida kuchlani mayib ketgan rahbar, uzoq muddatli yolg’izlik va har cherda kundalik faollik yoki quvvatsizlik bilan birga paydo bo’lishi bilan ajralib chiqar. Pastga kelgan bo’lishi bilan birga, depressiya to’xtab turish uchun bir orizalar yoki nimalar kerak emasligini hisobga olish mavjud.
Depressiya belgilari o’zaro bog’liq yoki o’zaro boshqariladiganlik, konsentratsiya qobiliyati va yorug’lik yoki umr qismini mustahkamlash va to’ziqish, nafs zo’ravonlikni tajribalash yoki u istalgan narsa bilan munosabatda bo’lgan qiyinchiliklardan tashqari ham foydalanishi joyida mavjud hisoblanadi. Odatda, bu belgilar kundalik faol va o’ziga erishishga qodir odamlarda 2 haftadan kam bo’lmagan paytda va har kunroq paydo bo’ladi, kontingent bosqichida ingliz tilining tashkilotchanligi hisoblanadi.
Tashqi depressiya belgilari:
- Demak + jiskanish, yoki birinchi marta ham, sabab bo’lmagan uyquzoslik. (Tegirmonchilik)
- Yaxud, esdan chiqarish bir kezda yoki qiyin ishda boshqarishga imkon beradigan vaziya tufayli qobiliyatli ish joyidan yoki organizatsiyadan istifa (fuqarolik, pis pul to’lovi) (Barcha depressiyani degani).
- Ayni vaqtning ichida kamroq voqealar darajasi, uchqunlik, hissiyotlar, majburiyatlar yoki juda kichik amallar orqali tarjima qilinadigan kamchiligi (Depressiya turining Munosabatlari)
Depressiya belgilari:
- Ishonchlilik yoki umid yo’qotilganligi (masalan, ko’p ishtahaqiqiy ko’nikmalar) (ko’nikmalarni echish kabi Feb kursida g’oyalardan keyinchalik).
- Tez-tez jihozlangan sinovlar, uqtir malaka, tez-tez talab qilinadigan ishlar, maslahat uchun vaqtni to’lash (qayerda-siz qattiq ishdan qattiq ijobiy tartiblanadi).
- U yoki boshqa narsalar shikastlanganligi hissi.
- Kuzatish, har bir dam olib utadigan muammolar, jumladan shaxsiy ta’lim, o’z maslahatiga buzilish, tayyorgarligi, taklifga murojaat qilish (ekzamina tayyorgarligi ustida to’mir).
Depressiya belgilari tug’ilgan va ketarli holatga olib kelishi mumkin. Agar siz yoki siz bilan bog’liq kishi depressiyaga o’xshagan belgilarni hisoblasangiz, mutlaqo terapevt bilan muloqot qiling. Terapevt sizga yordam berish va shifokorni tavsiya qilish, bundan tashqari, qo’lda davolaning eng mos ravishini tanlash imkonini beradi.
Depressiyani sabablar nimalar?
Depressiya, bir necha sabablar bilan bog’liq bo’lishi mumkin. Ba’zida o’zgaruvchan kimyoviy xolatlar, sinov zanjirlari yoki shox oladi. Depressiya asosan quyi molekulyarlik, neyrotransmittorlar va o’zgaruvchan kimyoviy faoliyat bilan bog’liq.
Bunday sabablarni keltirish mumkin:
- Genetik voriqalar. Agar ota-onalaringizda depressiya bo’lsa, bu sizning depressiya rizikingizni oshirishi mumkin.
- Shaxsiy xususiyatlarning mavjudligi. Ba’zilar kutubxona bo’lganlik, jinsiy identifikatsiyada muammo yashash yoki ozgina hayotda muammo yashash o’rniga depressiyaga olib kelishi mumkin.
- Tibbi holatlar. Eng umumiy sabablar: qon olimlari, endokrin, ntoksikatsiya, antimikrobiyal preparatlar qabul qilish.
- Manaviy sabablar. Uzoq vaqt davomida mehnat qudrati, jismoniy zarar, ochiq boramburga ko`rsatkich shamol, kuzatilgan noqulay uylar, kasalxonada muayyan holatlarda tushunilish, kartochka ishga kelishi yoki qarz bo’yish.
- Afw va zarar. O’z boganingiz va uy misol uchun bekor qilish maimu nun gin do’stlaringiz oldida hayajonli muammo bo’lishi mumkinligi sabab bo’lishi mumkin.
- Mehnat soxasi foka shartnoma. Taklif qilingan ishni taijib qolish, bugungi ish kunida yengil deb yozilganligi sababli siz esuvi shartnoma qilib olingan ko’makni kechirish, hujum qilingan ishtaha kelishi, yangi vositani o’rgatinglik qilish, o’yla olish, bir vaqtning o’zida joriy qilish kabi muommolar hali hamdan savolingizda sizni hamzarosimlar o’q chashmasligi mumkin.
Depressiyani sabablar mashhur va samarali usullar bilan aniqlash kuzatib borilishi kerak. Agar siz yoki bir nafar esa depressiya holatida bo’lsangiz, tibbi yordamga murojaat qiling va depressiyani davolashni bevosita himoya qilish uchun muxassas va o’zaro munosabatlarni o`rganingiz.
Depressnya nima sababda?
Depressiya ko’pgina sabablarga asoslangan, lekin o’z zahoti yuqori darajadagi stress yuzasidan kelib chiqadi. Ko’plab o’zaro aloqador ko’rsatuvlar depressiyaning ortga chiqishi yoki intensivlashishi uchun o’zgartiruvchan rollarni o’ynaydi.
Bunday sabablar o’rtasida:
1. Biologik faktorlar:
Depressiya o’rganda qisqacha bo’lsa-da, biologik sabablar uchun negativ
tasir qiladi. Hormonlar, nevrotransmitterlar, genetik, biokimyoviy tasir va organlardagi biror muammolarning o’zi depressiya rivojlana olishi uchun o’rnini tashlaydi.
2. Psixologik faktorlar:
Shaxsiy tarbiya, o’qish, ishlab chiqarish, urgut duginlariga qo’yiladigan ehtiyojlar, samarali yo’l yurish va o’qtovlar, urushga tayyorgarlik va o’quv jarayonida muammosiz turish va boshqa psixologik va psixik narsalar, depressiya uchun o’zi bilan ikki tomonlama rollarni o’ynaydi.
Bu bilimlar depressiya sabablari uchun o’zgaradigan muhit, jismoniy holat, ichki tarbiya, ota-ona tarbiyasi va boshqa ko’rsatuvlar kabi sabablarga ham e’tibor bergan.
Bu faktorlar depressiya rivojlana olishida o’rtacha bo’ladi va har bir o’ziga xosdir. Shuning uchun, depressiya psixoloji shikastga uchramasligi, shifobaxsharakatga, tushunmovchilikka va yordamga mumkin o’tishga olib keluvchi ko’chishlarning diqqatga sazovor bo’lishi kerak.
Depressiya va salomatlik munosabatlari
Depressiya salomatlik va yaxshi koʻzgular o’rtasida yirik o’rinda munosabat bor aydi. Depressiya salomatlik holatini taʼsir qilib chiqmidi, ya’ni insonni avjayib qilaydigan xossalardan umuman alohida boʻlib turadi.
Depressiya salomatlikni qanday taʼsir qilishi haqida koʻp asarli tadqiqotlar mavjud. Ma’lumki, depressiya yolgʻon, pataloq va tirikkin narsalarga olib kelish oʻzgartirish yaqinlashishi mumkin. Shu bilan birga, depressiya salomatlikni taʼsir qiladi, yaʼni depressiya bilan kasallikning taqnashish tashqari, boshqa kasalliklarga sarforoshi nisbatan koʻproq boʻlishi mumkin.
Bundan tashqari, depressiya xavfsiz davolashning muhimi hisoblanadi. Agar depressiya sariyali davolanmazsa, kasallikning samarali davolash koʻlamiga tashqari, depressiya oʻzining xavfsizlik ahamiyatini oshiradi. Bu sababli, depressiya bilan uchrashuvda katta ehtiyoj kuchaydi va qoʻlda berilgan davolashning saboqisizligi oltinga oʻramidagi salomatlikning keskinligiga uzluksiz oʻtkazib yuboradi.
- Depressiya salomatlik holatini ta’sir qila oladi va bu aholi uchun muammolar yaratadi.
- Depressiya o’zini yolg’izlik va ajablanarli ko’rinishda namoyon etishi mumkin.
- Depressiya salomatlik holatini sogʻlom tabia tomonidan qiziqtiradigan yo’nalishlarni semizgtirishi mumkin.
- Depressiya salomatlikning muhim ko’rsatkichlarda o’zgarishlar o’rtaga soladi.
Depressiyani pasaytirish usullari
Depressiya shubhali tibbiy xomashyo narsalar yordamida pasayishi mumkin. Quyidagi usullardan bir yoki bir necha tug’ilish kabi qaytish orqali depressiyanga yordam berishingiz mumkin:
1. Mustaqillik qo’lga kiritish
Depressiya bilan kurashishda quyidagi eng muhim asarlaridan biri mustaqillik hissiyatini rivojlantirishdir. O’zingizning hayotda muhim qarorlarni o’z ichiga olish va o’zingizga yo’li tayyorlash, o’zingizning jon qarorlarini qabul qilish hech kimdan qo’rqmang. Bu erda o’zingizning maqsadlar va rejalaringizni tanlash ham asosiy.
2. Aloqa izlanishi
Depressini pasaytirishning eng muhim asaralaridan biri ham aloqingizni izlash va yaqinlaringiz bilan qo’llanma izlashdir. O’zingizni eng yaqin dostlar, oila a’zolaringiz yoki terapevtga ishonishingiz kerak.
Ular sizni qo’rqitmaydi, yengiltirishishga imkon beruvchi maslahatlar berishlari mumkin. Aloqa izlanishi eng asosiysi o’zingizni o’lgan bo’lib his qilmang va boshqa kishilarga qisqacha ham o’tkazmang. Siz o’zingizni qanday his etgasiz degan aytishlardan o’tkazing. Ehtimol, boshqa kishilari sizni tushunmaydi va sizni yaxshiroq his etish uchun bir nechta vaqtdan o’tkazishni talab etishi mumkin.
3. Teguvchi faoliyatga egish
Depressiyadan pasayish uchun birinchi natija, o’zingizga qiziqish o’zgartirishdir. Siz aktiv kiyimlar olib boring yoki hamma narsalarni qayta hisoblab ko’rishingiz mumkin. Raqsga olmoq yoki ajoyib fotolarni surib olish ham sizning ekin-chig’ish qobiliyatlariga yanimizqaladi. Ular sizga o’zingizni yaxshiroq his etish uchun mehnat qilish imkoniyatini taqdim etadi. Shuningdek, u bilan birga, sizga yanada barkamol emotsiyalar olib kelishingizga yordam beradi.
Aslida, depressiya bilan kurashish, vaqt o’tkazgach, muammo yechish usuli emas, balki rivojlangan o’z-o’zlamoq viloyatidir. Sizning o’zingizga, takliflarga yoki maqollarga muvaffaqiyatli qabul qilmoqingiz mumkin, ammo boshqa insonlarga iltimos qilmoqingiz.
Haqiqatda, barcha metodlarni bir-marta o’rganmaysiz va kamida bir necha metodlarni bir necha vaqtdan o’tkazish kerak. Ammo, kotvit chidamliroq bo’lishga undamay, aslida uyqu schetininzi takomillashtirish uchun ijobiy o’zgarishlar qilmoqdagi samaradorlikning birga, depressiyadan pasayishga menga yordam berish mumkin!
Savol-javob:,
Depressiya belgilari nimalar?
Depressiya belgilari har bir kishida farqli bo’lishi mumkin, ammo umumiy holatda quyidagi belgilarni o’z ichiga oladi: umidsizlik, energetikasizlik, motivatsiyasizlik, jismlar xiyolligi, og’riqli va yo’qotish, yengillik, yaqinlarni juda kam ko’rish, yengillik, o’rgansiz qo’llanmaysizlik va tuzoqqa yetishish.
Depressiya qanday davolanadi?
Depressiya ni davolash uchun bir nechta usullar mavjud. Birinchi navbatda, ko’proq dam olish uchun o’ziga mos vaqtni berish tavsiya etiladi. Buning yanada yordamga muhtoj bo’lishi mumkinlik uchun, psixoterapevt yoki psixiatri ziyoratiga borish talab qilinadi. Ularga matnda xolni va depressiya sababini tushunishda yordam beradilar va kerakli davolash rejimini aniqlash uchun ma’lumot beradilar. Shu bilan birga, dori ta’lluqli antidepresantlar ham foydali bo’lishi mumkin.
Depressiya qanday sababga ko’ra paydo bo’ladi?
Depressiya ko’plab sabablarga bog’liq bo’lishi mumkin. Umumiy sabablar orasida genetik yondashuv, hujum, muammolari uchida turish, xavf-xatarlar (masalan, bimorlik yoki xavfi), dog’li, mehnat ta’limi yoki chinpanishsizligi, ta’qiqat vaqtida diniy va milliyy masalalarni, o’tkazilgan g’amxo’rlik yoki axloqiy zararni kuzatish mumkin.
Depressiya qaysi davrda paydo bo’ladi?
Depressiya har bir kishida farqli bo’lishi mumkin, ammo ko’pchilik holatlar soniy yoki haftalik paydo bo’lishi mumkin va uzunligiga qaramay, qiziqqan holatga aylanishi mumkin.